అర్థం తెలిసే వాడుతున్నామా..?

కొత్తగా జర్నలిజంలోకి ప్రవేశించిన మిత్రులు.. తెలిసో, తెలియకో, ఏమరుపాటుగానో.. తెలుగు భాష ప్రయోగంలో కొన్ని తప్పులు దొర్లిస్తున్నారు. నేను పనిచేస్తున్న చోట.. బాగా పరిశీలించిన తర్వాత తప్పుగా రాస్తున్న అలాంటి కొన్ని పదాలను గుర్తించాను. వాటిని ఇక్కడ ప్రస్తావిస్తాను. ఇవి జర్నలిస్టు మిత్రులకు ఉపయోగ పడతాయని ఆశ.

తృటిలోనా..? త్రుటిలోనా..?
ఈ మధ్య ప్రమాద వార్తలు రాసేటప్పుడు, 'తృటిలో' అన్న పదాన్ని బాగా ఎక్కువగా వాడుతున్నాము. నిజానికి తృటిలో అన్నది సరైన రూపం కాదు. దీన్ని త్రుటిలో అని రాయాలి.
త్రుటి అంటే ఒక తీక్షణమైన (వాడిగా ఉన్న) సూది, తామర పువ్వు రేకులో దిగేందుకు పట్టే సమయం. ఇంకా స్పష్టంగా వ్యాకరణరీత్యా చెప్పాలంటే.. ఒక లఘువును (హ్రస్వాక్షరాన్ని ఉదా: అ, క, చ, ట, ర మొ...) ఉచ్ఛరించేందుకు పట్టే సమయంలో నాలుగో వంతు సమయమే త్రుటి.

ఆశనిపాతమా..? అశనిపాతమా..?
"అశని" అంటే పిడుగు. పాతం అంటే పాటు, పడడం.. అని అర్థం. అశని పాతం అంటే పిడుగు పాటు అని అర్థం. "ఆశనిపాతం" అన్నది సరైన రూపం కాదు.

రావణ కాష్ఠం :
సమస్య రగులుతూనే ఉంది అన్న అర్థంలో ఈ పదాన్ని వాడుతున్నాం. అది సరైన భావనే. అయితే.. ఇంతకీ రావణ కాష్టం అన్న పదం ఎలా పుట్టిందో తెలుసా..?
రావణాసురుడు ఎప్పుడు యుద్ధానికి వెళ్లినా.. మహా పతివ్రత అయిన ఆయన సతీమణి మండోదరి పూజామందిరంలో దీక్షకు కూర్చునేదట. రావణుడి శక్తికి, ఆమె అకుంఠిత దీక్ష తోడై.. అన్నీ విజయాలే సిద్ధించేవట. రామ రావణ యుద్ధ సమయంలోనూ ఆమె దీక్షలో కూర్చుందట. ఆమె దీక్షను భగ్నం చేయకుంటే రావణవధ జరగదని తెలిసిన దేవతలు, మండోదరి దీక్ష భగ్నం చేసే బాధ్యతను ఆంజనేయుడికి అప్పగించారట. మారుతి ప్రయత్నంతో మండోదరి దీక్షకు భగ్నమైందట. దాంతో, రాముడు రావణుడిని మట్టుపెట్టగలిగాడట. రావణుడి కాయాన్ని చితిపై చేర్చి తగులబెట్టిన తర్వాత, సతీసహగమనం చేయబోతూ.. తనను వంచించిన దేవతలను మండోదరి శపించబోయిందట. మహాసాధ్వి శాపానికి భయపడ్డ దేవతలు.. ఆమెను శాంతింప చేసేందుకు, ఆమెకు శాశ్వత సుమంగళిత్వాన్ని వరంగా ఇచ్చారట.
భర్త చనిపోయిన తాను శాశ్వత సుమంగళిని ఎలా కాగలను అన్న ప్రశ్నకు, చితి ఆరిపోయి.. అస్తికలు, భస్మాన్ని పుణ్యతీర్థాల్లో నిమజ్జనం చేసి, పిండ ప్రదానం చేస్తే కానీ మనిషి గతించినట్లు కాదు కాబట్టి, రావణాసురుడి చితి శాశ్వతంగా ఆరిపోకుండా, రగులుతూ ఉండేటట్లు దేవతలు ఆమెకు వరమిచ్చారు. తద్వారా, ఆమె సుమంగళిత్వానికి ఏ లోటూ రాదని దేవతలు ఆమెను శాంతింప చేశారు. అప్పటినుంచీ, రావణకాష్ఠం రగులుతూనే ఉంటుందన్నది ఇతిహాసం.
రావణకాష్ఠం అన్న పదం ఈ విధంగా ఉద్భవించింది. (కాష్ఠం అంటే కట్టె)

నిందారోపణ చేశారు :
నిందారోపణ అనే పదం సరైన రూపం కాదు. ( ఆరోపం = ఆరోపణం = నింద మోపడం ). ఆరోపణ అంటే నింద మోపడం అని అర్థం. నిందారోపణ అన్న పదప్రయోగం సరైంది కాదు. "ఆరోపించారు" వాడొచ్చు. లేదూ.. నింద మోపారు అన్న ప్రయోగమూ బాగుంటుంది.

దుయ్యబట్టారు :
దూయు అన్న పదం నుంచి దుయ్యు వచ్చింది. దూయు అంటే బాణం నాటు అన్న అర్థమూ ఉంది. తీయడం అన్న అర్థమూ ఉంది.
"గుండెల్లో బాణం నాటితే" ఎలా విలవిలలాడతారో, అలాగే వైరివర్గాలను బాణాల్లాంటి మాటలతో విలవిలలాడేలా చేయడం అన్న అర్థంలో "దుయ్యబట్టారు" అని వాడుతున్నారు. (విమర్శ తీవ్రతను బట్టి ఈ పదం వాడాలి)

దుమ్మెత్తి పోశారు :
నగరీకరణ అంతగా లేని చోట్ల.. పల్లెసీమల్లో, ( నేటికీ )తమకు అన్యాయం చేసిన వారు నాశనం కావాలంటూ.. నేలపై మట్టిని (దుమ్ము) తీసుకుని మోసం చేసిన వాళ్లపై విసిరేస్తుంటారు. ఈ విధంగా శపించడాన్ని దుమ్మెత్తి పోయడం అన్న పదాలతో చెబుతాం. అయితే.. ఇప్పుడు ఓ మోస్తరు నిందలకే ఈ పదబంధాన్ని వాడేస్తున్నారు. (తిట్ల తీవ్రతను బట్టి ఈ పదబంధం వాడాలి)

ఆవేదన వ్యక్తం చేశారు :
ఆవేదన వ్యక్తం చేశారు అన్న పదాన్ని బాధను తెలిపారు అన్న అర్థంలో వాడుతున్నాం.
వేదన అంటే నొప్పి, తెలివి అని అర్థం. ఆవేదనం అంటే తెలపడం అని అర్థం.
ఇక, వ్యక్తం అంటే తెల్లమైనది, తెలియబడింది (తెలిసింది) అని అర్థం.
ఆవేదనం వ్యక్తం చేశారు అంటే.. నిఘంటువు అర్థం ప్రకారం, తెలపడం తెలిసింది అని చెప్పాలి.
లేదూ ఆవేదన అన్న పదాన్ని బాధ అన్న అర్థంలో తీసుకున్నా.. " బాధ తెలిసింది చేశారు " అన్న అర్థం వస్తుంది.
ఇంత గందరగోళ పడే బదులు.. బాధపడ్డారు... బాధను తెలిపారు అంటే సరిపోతుంది.

తేటతెల్లమైంది : మిక్కిలి స్పష్టమైంది (తేట = నిర్మలం, ప్రసన్నత, విశదం ) అని అర్థం

హతుడు ఎవరు..?
హత్యలకు సంబంధించిన వార్తల్లో చనిపోయిన వారిని హతులు అని రాస్తున్నాం.
హత్య అంటే చంపుట అని నిఘంటువు అర్థం. హతుడు అంటే దెబ్బతిన్న వాడు లేదా మనసు చెడిన వాడు అని అర్థం. నిఘుంటువుల్లో హతుడు అంటే హత్యకు గురైన వాడు అన్న అర్థం లేదు. దీని "చనిపోయిన వ్యక్తి" లేదా " చనిపోయిన వ్యక్తులు" అని రాస్తే సరిపోతుంది.

స్వైర విహారం చేశారు :
నేర కథనాల్లో... దొంగలు స్వైర విహారం చేశారు.. పారిశుద్ధ్య కథనాల్లో పందులు స్వైర విహారం చేస్తున్నాయి.. లాంటి ప్రయోగాలు బాగా ఎక్కువగా కనిపిస్తున్నాయి.
స్వైరి లేదా స్వైరుడు అంటే స్వతంత్రుడు అని నిఘంటువు చెబుతుంది. స్వైర విహారం అంటే.. స్వతంత్రుడి విహారం అని అర్థం.
కానీ విచ్చలవిడిగా, ఇష్టానుసారంగా ప్రవర్తించాడు అన్న వ్యతిరేక భావనలో దీన్ని వాడుతున్నారు. (స్వతంత్రుడు బాధ్యతాయుతంగా వ్యవహరించ కూడదని ఏమీ లేదు కదా..? )
దీని బదులు.. ఇష్టానుసారంగా తిరిగారు.. ఇష్టానుసారంగా తిరుగుతున్నాయి అని రాస్తే సరిపోతుంది.

అక్షరం మారిందో అర్థమే మారిపోతుంది
ఇక కొన్ని అక్షరాలు తప్పు రూపంలో రాయడం వల్ల వాటి అర్థాలే మారిపోతుంటాయి. ఈ మధ్య కాలంలో నేను గుర్తించిన అట్లాంటి కొన్ని పదాలు :

నిర్దిష్టం : నిర్ణీతమైన, కచ్చితమైన
నిర్దుష్టం : దోషం లేనిది (దుష్టం అంటే దోషం కలిగినది అని అర్థం)

దృష్టం = కనిపించేది (అదృష్టం = కనిపించనిది)
ధృష్టం = దిట్టతనం (అధృష్టం = దిట్టతనం కానిది)

పుణ్యాంగన : పవిత్ర స్త్రీ, ధార్మికురాలు, సుకృతములు చేయు స్త్రీ
పణ్యాంగన : వెలయాలు, వేశ్య

ఇలా గుర్తుంచుకుందాం..

కొన్ని పదాలు అల్ప, మహా ప్రాణాల ఒత్తులతో భలే ఇబ్బంది పెడుతుంటాయి. వాటి అర్థాలను మరచిపోకుండా ఇవిగో.. కొన్ని కొండ గుర్తులు :

షష్టి = అరవై
షష్ఠి = ఆరు (ఒత్తు అల్ప ప్రాణం అయితే ఎక్కువ మొత్తం, మహాప్రాణం అయితే తక్కువ మొత్తం అని గుర్తుంచుకుంటే సరి)

నాసిక = ముక్కు
నాసి = పిల్లి (కంపోజింగ్ లో జాగ్రత్తగా ఉంటే అర్థం మారదు)